www.erjuz.blogspot.com

Wayang Karipta Karana Isi Piwulang Luhur

Lan Budaya Adi Luhung Tumrap Bebrayan

Padha wis kawuningan dening warga Indonesia, lan warga Internasional menawa wayang mono klebu asiling budaya becik sing dilakoni dening UNESCO, ateges dilakoni wong sajagad. Wayang kuwi saka tembung wewayangan (basa Indonesiane bayangan), kang mengku karep menawa wataking manungsa bisa dideleng saka werna-wernaning watake manungsa kang digambarake ing WAYANG.

-          Ana sing watak alus, ruruh kayata Arjuna, Ramawijaya, Lesmana Widagda, Abimanyu, Irawan

-          Ana sing watak brangasan (cepak nesune) kayata Rahwana / Dasamuka, Bala Dewa, Kakrasana lan para buta

-          Ana sing watak drengki, srei, jail, methakil kayata Sengkuni, Bathari Durga, kalebu bala buta

-          Ana sing watak sabar kayata Yudhistira / Puntadewa, Abiyasa, Sembrada, Sinta

Kuwi mau tuladha sautara jalaran wataking menungsa kuwi uga akeh banget. Kejaba kuwi wujud wayang ya werna-werna kurang luwih 200 nganti 300-an wayang sak kothak uga ora ana sing padha. Kayadene wataking manungsa sakjagad uga beda-beda.

Ora mung kuwi, jalaran wayang uga ngemu filsafat luhur sing nggambarake supaya para manungsa milih dalan sing bener lan utama. Anggone nata wayang wae kapisah antarane sing watak ala ditata ing kelir sisih kiwa, sing watak bener, becik, utama ditata ana kelir sisih tengen. Bisa uga minangka giyaran, dakwah, pitutur sing jumbuh karo wataking wong lan filsafat Pancasila.

Malah bisa dadi gambaran jagad sak isine, amarga bangsa kita akeh sing percaya menawa jagad kuwi werna loro Makro Kosmos lan Mikro Kosmos, jagad gedhe (alam samegung / semesta / lan alaming saben wong).

Sing katon cetha wela-wela yakuwi pagelaran wayang nyakup sak ora-orane 7 kesenian. Tembung kesenan uga diarani kagunaan adi luhung, ing wayang mesthi ana :

1.      Seni lukis wujude kagunaan sunggungane, tatahane lan warnaning cet ing wayang

2.      Seni pahat / sungging, tatahan blegere saka walulang diukir-ukir ngremit, dadi endah

3.      Seni swara (vokal), dhalang, sindhen, swarawati lan wira swara

4.      Seni musik : gamelan sakprangkat sing dienggo ngiringi (rengga swara) pagelaran wayang

5.      Seni drama : enggone guneman wayang siji lan sijine, nalika padu, trenyuh, sedhih, semangat, nangis, perang lan liyane

6.      Seni tari (beksa) : yakuwi polahe wayang, jogede, lakune, manut irama gendhing / gamelan

7.      Seni sastra : basa sing dienggo guneman anta wacana

Mula becike para siswa lan nom-noman, para mudha padha seneng nonton wayang supaya saya tepung karo wataking wayang, sokur bage yen padha duwe “idola”, wayang sing dadi panutan jalaran saka tumindake sing becik, bener lan utama.

Kuwi kabeh duweke wong Jawa / Indonesia, apa duwekmu sing digumuni dening wong mancanegara arep kok ilang-ilang. Mangka PBB anggone ngakoni kanthi paten, amarga wayang bisa dadi tontonan lan tuntunan (hiburan lan pendidikan). Coba tandhingake karo tontonan negara liya, endi sing paling garep dadi pendhidhikan karakter, paling trep migunakake wayang. Ayo wiwit saiki tresnana budayamu dhewe kalebu WAYANG supaya saben pemudha duwe salah sijine wayang “idola” merga watak becik lan tumindak.