www.NyengkuyungJawa.blogspot.com

www.erjuz.blogspot.com



                      Wujude Tembung 

1.      Tembung  Lingga: tembung kang durung owah saka asale.

Tuladha: pangan, turu, mlaku, mlayu, tuku, durung, maca, sinau, rasa, lsp.

2.      Tembung Andhahan: tembung kang wis owah saka asale.

Owahe tembung amarga oleh ater-ater, seselan, panambang, lan imbuhan bebarengan.

                   a.       Ater-ater (Awalan):

                          -     Ater-ater Anuswara (m-, n-, ng-, ny-)
m- + pacul = macul
n- + tutup = nutup
ng- + keplak = ngeplak
ny- + sambel = nyambel
-         Ater-ater Tripurusa (dak-, kok-, di-)
dak - + gawa = dakgawa
kok-  + tulis = koktulis
di- + cekel = dicekel
-         Ater-ater  a-
a- + menangi = amenangi
a- + wujud = awujud
-         Ater-ater  ka- lan ke-
ka- + jupuk = kajupuk
ke- + pleset = kepleset
-         Ater-ater  pa-
pa- + warta = pawarta
pa- + turon = paturon
-         Ater-ater  pi-
pi- + wulang = piwulang
pi- + takon = pitakon
-         Ater-ater  pra-
pra- + tandha = pratandha
pra- + wira = prawira
-         Ater-ater  pri-
pri- + agung = priyagung
pri- + bumi = pribumi
-         Ater-ater  tar-
tar- + kadhang = tarkadhang
tar- + tamtu = tartamtu
-         Ater-ater  sa-
sa- + omah = saomah
sa- + kranjang = sakranjang
b.      Seselan (Sisipan)
-         Seselan -in-
gawa + -in- = ginawa
tulis + -in- = tinulis
-         Seselan -um-
tindak + -um- = tumindak
gedhe + -um- = gumedhe
-         Seselan -er-
gandhul + -er- = gerandhul
kelap + -er- = kerelap
-         Seselan -el-
kepyur + -el- = kelepyur
titi + -el- = teliti
c.       Panambang (Akhiran):
-         Panambang -a
bali + -a = balia
tuku + -a = tukua
-        Panambang -an
pangan + -an = panganan
tulis + -an = tulisan
-        Panambang -ana
weneh + -ana = wenehana
cekelana + -ana = cekelana
-     Panambang -na
      tulis + -na = tulisan
      gambar + -na = gambarna
-          Panambang -en
tulis + -en = tulisen
gambar + -en = gambaren
-          Panambang -ake
bubar + -ake = bubarake
bener + -ake = benerake
-          Panambang -i
tulis + -i = tulisi
siram + -i = sirami
-          Panambang -e
tas + -e = tase
klambi + -e = klambine
-          Panambang -u
omah + -u = omahku
kanca + -u = kancaku
-          Panambang -mu
kanca + -mu = kancamu
klambi + -mu = klambimu
d.    Imbuhan Bebarengan (Ater-ater, Seselan, Panambang)
       ka- + dhisik + -an = kadhisikan
       pa- + wulang + -an = pamulangan
       m- + lumpat + -i = mlumpati
       ng- + keplak + -i = ngeplak
       di- + garap + -ake = digarapake
       gambar + (-in-) -an = ginambaran
       singkir + (-um-) -a = sumingkira
       
       


                     

Tidak ada komentar: